Analiza efektywności podstawowych form aktywizacji

---

Zjawisko bezrobocia ma negatywny wpływ zarówno na gospodarkę kraju, jak i na funkcjonowanie gospodarstw domowych. Dlatego też rządy państw mogą i powinny stosować odpowiednie narzędzia w celu łagodzenia jego skutków, a w szczególności ograniczać czas jego trwania. Stosowane są różnorodne formy wsparcia i aktywizacji osób pozostających bez pracy w ogóle i w stosunku do konkretnych grup. Rezultaty wprowadzania konkretnych programów nie zawsze da się przewidzieć. Ważne zatem jest prowadzenie badań i wskazywanie stopnia skuteczności stosowanych narzędzi.
W Polsce aktywna polityka rynku pracy realizowana jest poprzez wojewódzkie i powiatowe urzędy pracy. Do oceny skuteczności wdrażanych form aktywizacji zawodowej stosuje się dwa podstawowe mierniki: efektywność kosztową oraz efektywność zatrudnieniową. Dodatkowo ocenie podlegać może koszt uczestnictwa w formie aktywizacji. Mierniki te podlegają często krytyce głównie ze względu na sposób definiowania osób zatrudnionych po zakończeniu udziału w wybranych formach aktywizacji zawodowej. Krytyka ta dotyczy zwłaszcza wymaganego zbyt krótkiego okresu pracy, po którym osobę uznaje się za zatrudnioną. Sugeruje się zmiany, m.in. taką, aby okres ten wydłużyć nawet do dwóch lat od zakończenia udziału w programach aktywizujących. Chodzi o to, aby osoba bezrobotna uzyskała trwałe zatrudnienie, a nie tylko tymczasowe. W roku 2015 dokonano zmian w definicji zakończenia udziału w aktywizacji i definicji zatrudnienia, co miało polepszyć jakość stosowanych mierników.
Celem monografii jest zaprezentowanie i zastosowanie wybranych metod statystycznych i ekonometrycznych do analizy efektywności podstawowych form aktywizacji zawodowej. Zastosowane metody umożliwiły również ocenę wpływu zmian wprowadzonych od 2015 roku na wartość informacyjną obu efektywności. Badanie przeprowadzono na podstawie zebranych danych statystycznych dotyczących efektywności kosztowej i zatrudnieniowej publikowanych w opracowaniach Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej.